دوری از تنبلی در سفر

هر مسافرتی در کنار تفریح و گردش، مشکلات و سختی‌هایی نیز دارد؛ که غلبه بر آن‌ها فعالیت جمعی گروه را می‌طلبد.

بنابراین در سفرهای گروهی، برای اینکه همه اعضای گروه از تفریح و گردش و کلاً سفر لذت ببرند، باید همه اعضای گروه در کارها مشارکت کنند و وظیفه‌ای را بر عهده بگیرند و کسی خود را تافته جدا بافته نداند.

روایت معروفی نقل شده است که روزی حضرت پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) به همراه اصحاب خود به مسافرت رفته بودند؛ در بین راه دستور دادند که گوسفندی را ذبح کنند، اصحاب نیز هر کدام مسئولیتی از ذبح و تکه‌تکه کردن تا طبخ را بر عهده گرفتند؛ خود حضرت نیز مسئولیت جمع آوری هیزم را بر عهده گرفتند و در مقابل درخواست اصحاب مبنی بر استراحت حضرت، فرمودند: «عَرَفْتُ أَنَّكُمْ تَكْفُونِي وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَكْرَهُ مِنْ عَبْدِهِ إِذَا كَانَ مَعَ أَصْحَابِهِ أَنْ يَنْفَرِدَ مِنْ بَيْنِهِم[1]» می دانم که شما مسئولیت مرا بر عهده می گیرید اما خداوند بلند مرتبه ناپسند می‌شمرد که بنده‌ای، خود با فضیلت تر اصحاب و دوستانش بداند.

بنابراین سعی کنید هم سفر باشید، نه سربار

زمان سفر

آیا قصد سفر دارید؟!!!

آیا زمان مسافرت را مطابق میل خود انتخاب می کنید یا ...؟!!!

می خواهید بدانید بهترین زمان شروع سفر از دیدگاه اسلام چه زمانی است؟!!!

دین اسلام با نکته سنجی تمام، برای همه مراحل زندگی برنامه ارائه نموده است؛ حتی زمان مسافرت .

امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «مَنْ كَانَ مُسَافِراً فَلْيُسَافِرْ يَوْمَ السَّبْتِ فَلَوْ أَنَّ حَجَراً زَالَ عَنْ جَبَلٍ يَوْمَ السَّبْتِ لَرَدَّهُ اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ إِلَى مَوْضِعِهِ[1]» هر مسلمانی قصد سفر داشت روز شنبه مسافرت نماید، که حتی اگر سنگی از کوه به طرف او پرتاب گردد خداوند متعال آن را به جایش باز میگرداند.

امام (علیه السلام) در این روایت بیان می فرماید، که روز شنبه را روز شروع مسافرت خود قرار دهید، و  «برگرداندن سنگ به جای خود» کنایه از آن است که خداوند متعال تمام بلیات و نحسی ها را از انسان دفع می کند.

پیامبر (صل الله علیه و آله) در توصیه های خود به حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «يَا عَلِيُّ عَلَيْكَ بِالدَّلْجَةِ فَإِنَّ الْأَرْضَ تُطْوَى بِاللَّيْلِ مَا لَا تُطْوَى بِالنَّهَارِ[2]»یا علی شبانه مسافرت کن ، زیرا زمین آنگونه که در شب پیموده می شود، در روز طی نمی شود.

البته به نظر میرسد این فرمایش بیشتر درمورد سفرهای دور و طولانی می باشد.

فایده سفر

دین اسلام دین تعقل و تفکر می باشد، نه دین هوا و هوس، تا موضوعی را بدون هدف و بیهوده مورد تأکید قرار دهد، بنابراین وقتی برای سفر این همه تأکید و تشویق می کند حتما دارای فوائد و مزایایی می باشد.

حضرت امیرالمومنین علی(علیه السلام) در شعری زیبا می فرماید:

تغرب عن الأوطان في طلب العلى            و سافر ففي الأسفار خمس فوائد

تـفرج هـــم و اكتساب معيشـة           و علم و آداب و صحبة ماجد[1]

مسافرت کنید که در آن پنج فایده است: اندوه زدایی، درآمدزایی، دانش افزایی، ادب آموزی، همراهی با شرافتمند.

حضرت علی (علیه السلام) در این کلام زیبا پنج فایده از فوائد سفر را بیان می فرمایند، که هر کدام پاسخ گوی یکی از نیازها یا برطرف کننده یکی از مشکلات زندگی بشر می باشد.

انسان بر اثر تکرار و روزمرگی، دچار خمودگی و افسردگی می گردد؛ مطابق بیان حضرت، یکی از راههای موثر درمان این افسردگی و بازسازی روحی گردش و مسافرت می باشد .

علاوه بر نیاز به سرزندگی و شادابی، انسان نیاز اساسی بر درآمد و اشتغال دارد، که سفرهای تجاری و یا حتی تفریحی که موجب تجربه اندوزی و نیاز سنجی مناطق مختلف می شود، می تواند اشتغال زا و درآمد زا باشد.

علاوه بر این فواید انسان در سفرهای مختلف با اشخاص گوناگون همسفر و هم صحبت می شود و این همصحبتی بر علم و دانش و ادب فرد می افزاید.

انسان مطابق طبع و فطرت خود، همیشه تمایل دارد که با بهترین و شریفترین اشخاص دوست و هم صحبت گردد؛ اما در مسافرت به دلیل دوری از وطن این انتخاب نقش مهمتری به خود می گیرد و فرد دقت بیشتری در انتخاب دوست و همسفر می نماید و این دقت موجب می گردد که دوستان بهتری برگزیند.

سفر

معنای سفر

سفر در لغت به معنای پرده بر داشتن و آشكار كردن[1] و در اصطلاح به معنای رفتن از جایی به جای دیگر یا از شهری به شهر دیگر می‌باشد[2].

توصیه بر تفریح و سفر

از جمله سفارشات دین همه بعدی اسلام، توصیه بر تفریح و سفر است، حضرت پیامبر (صل الله علیه آله و سلم)می‌فرماید: «سَافِرُوا تَصِحُّوا[3]»مسافرت كنيد تا سالم بمانيد .

و بسیار فرمایشات دیگر از بزرگان دین که همگی نشان دهنده ارزش و جایگاه سفر و تفریح در دین اسلام می باشد.

مرحوم فیض کاشانی در اهمیت سفر می نویسد: «از رهگذر سفر، آدمی از آنچه که می هراسد، رهایی می یابد و به آنچه میل دارد، نایل می شود[4]»

البته سفر دارای اقسامی است و منظور از سفر در دین مقدس اسلام سفر حلال می باشد نه سفر برای معصیت یا خوش گذرانی ، به طوری که سفر به قصد حرام خودش حرام شمرده شده است و حتی کسی که به قصد معصیت به سفر می رود، برخی احکام سفر مانند شکسته خواندن نماز شامل حال او نمی شود و باید نمازش را کامل بخواند .